Από τον Βασίλειο Μουλακάκη, M.Sc. Πληροφορικής και Διοίκησης
Το Αθωνικό Μάνατζμεντ: Η Ηθική Πυξίδα της Τεχνολογίας
Η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι ένα ισχυρό εργαλείο. Όπως κάθε εργαλείο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το καλό ή για το κακό. Για να διασφαλίσουμε ότι θα υπηρετήσει πραγματικά τον πολίτη, χρειαζόμαστε ένα γερό ηθικό θεμέλιο. Αυτό το θεμέλιο δεν είναι άλλο από τις αρχές του Αθωνικού Μάνατζμεντ, που πηγάζουν από τη χιλιετή λειτουργία του Αγίου Όρους. Δεν μιλάμε για θρησκευτική διαχείριση, αλλά για πρακτικές αρχές που έχουν αντέξει στον χρόνο:
Ήθος και Ακεραιότητα: Κάθε διαδικασία, κάθε αλληλεπίδραση με τον πολίτη, πρέπει να είναι απόλυτα διαφανής και δίκαιη. Η ΤΝ θα είναι σχεδιασμένη να εξυπηρετεί αμερόληπτα, χωρίς "παράθυρα" για εξυπηρετήσεις.
Πειθαρχία και Αποτελεσματικότητα: Η προσήλωση στους κανόνες και η συνέπεια στην εκτέλεση είναι θεμελιώδεις. Η ΤΝ θα βοηθά στην επιβολή αυτής της πειθαρχίας, διασφαλίζοντας την ταχεία και ποιοτική διεκπεραίωση.
Ταπεινοφροσύνη και Συνεχής Μάθηση: Η δημόσια διοίκηση πρέπει να είναι ανοιχτή στη βελτίωση, να αναγνωρίζει τις ελλείψεις και να προσαρμόζεται στις ανάγκες της κοινωνίας. Η ΤΝ παρέχει τα δεδομένα για αυτή τη συνεχή βελτίωση.
Συλλογικότητα και Ενότητα: Το κοινό καλό υπερτερεί του ατομικού συμφέροντος. Η ΤΝ θα ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ υπηρεσιών, δημιουργώντας ένα ενιαίο, συνεκτικό κρατικό μηχανισμό.
Αειφορία και Μακροπρόθεσμη Σκέψη: Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με γνώμονα όχι μόνο το σήμερα, αλλά και τις γενιές του αύριο.
Action Bots & Ρομποτική Διαδικασιών (RPA): Ο Ψηφιακός Βοηθός του Πολίτη και του Κράτους
Εδώ έρχεται το πιο συναρπαστικό μέρος: Πώς μετατρέπουμε αυτές τις αρχές σε απτή, καθημερινή πραγματικότητα; Με τα Action Bots και τη Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διαδικασιών (RPA). Αυτά δεν είναι απλά chatbots που δίνουν πληροφορίες. Είναι έξυπνοι ψηφιακοί βοηθοί που μπορούν να αναλάβουν πραγματικές ενέργειες και ολοκληρωμένες διαδικασίες για λογαριασμό του πολίτη και του υπαλλήλου.
Παραδείγματα Εφαρμογής: Από τον Δήμο στο Υπουργείο
1. Στον Δήμο: Άμεση Εξυπηρέτηση για Όλες τις Ηλικίες
Φανταστείτε τον Δήμο Γλυφαδας , στην ΝοτιοΑνατολική Αττική. Σήμερα, για να βγάλετε ένα πιστοποιητικό γέννησης, ίσως χρειαστεί να μεταβείτε στο Δημαρχείο, να συμπληρώσετε έντυπα και να περιμένετε. Για έναν ηλικιωμένο, αυτό μπορεί να είναι δύσκολο.
Action Bot/RPA σε Δράση: Ένα "Δημοτικό Bot Εξυπηρέτησης" θα είναι διαθέσιμο μέσω τηλεφωνικής γραμμής (για ηλικιωμένους που δεν έχουν πρόσβαση σε internet), μέσω της ιστοσελίδας του Δήμου, ή ως εφαρμογή στο κινητό.
Για τη Γιαγιά Μαρία (80 ετών): Θα καλεί τον Δήμο και ένα φιλικό, προσαρμοστικό Action Bot θα την ρωτά: "Τι χρειάζεστε;". Όταν απαντήσει "Ένα πιστοποιητικό γέννησης για τον εγγονό μου", το bot θα της εξηγεί τη διαδικασία με απλά λόγια και, αν το επιθυμεί, θα ζητά προφορικά την άδεια για να "αναλάβει" την αίτηση για λογαριασμό της. Μέσω RPA, το bot θα συνδέεται αυτόματα με το μητρώο, θα συμπληρώνει τα στοιχεία, θα στέλνει την αίτηση και θα ενημερώνει τη Γιαγιά Μαρία με SMS όταν το πιστοποιητικό είναι έτοιμο ή έχει αποσταλεί ηλεκτρονικά στον εγγονό της.
Για τον Κώστα (30 ετών): Μέσω της εφαρμογής στο κινητό του, ο Κώστας θα μπορεί να υποβάλλει αίτηση για άδεια μικρής κλίμακας για το μπαλκόνι του. Το Action Bot θα τον καθοδηγεί βήμα-βήμα, θα ελέγχει αυτόματα αν έχει όλα τα δικαιολογητικά (συνδέοντας με άλλες βάσεις δεδομένων, π.χ., Κτηματολόγιο) και θα διαβιβάζει την αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία. Η RPA θα παρακολουθεί την πορεία της αίτησης και θα ενημερώνει τον Κώστα για κάθε στάδιο, μειώνοντας τους χρόνους αναμονής από εβδομάδες σε λίγες ημέρες.
Αθωνική Εφαρμογή: Η διαφάνεια είναι εγγυημένη, καθώς κάθε βήμα καταγράφεται. Η πειθαρχία εξασφαλίζεται με την αυτόματη παρακολούθηση των προθεσμιών. Η ενσυναίσθηση εκδηλώνεται με την προσαρμοστικότητα του bot σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και ανάγκες.
2. Στην Περιφέρεια: Έξυπνη Διαχείριση Υποδομών και Πόρων
Στην Περιφέρεια Αττικής, η διαχείριση του οδικού δικτύου ή των υποδομών ύδρευσης είναι ένα κολοσσιαίο έργο.
Το Πρόβλημα: Καθυστερήσεις στην αναγνώριση βλαβών, αναποτελεσματική κατανομή πόρων, δυσκολία στον συντονισμό μεγάλων έργων.
Action Bot/RPA σε Δράση: Ένα "Περιφερειακό Bot Υποδομών" θα είναι το πρώτο σημείο επαφής για αναφορές πολιτών σχετικά με κατεστραμμένους δρόμους, προβλήματα ύδρευσης ή κομμένα δέντρα.
Για τον κύριο Γιώργο (65 ετών), αγρότη: Θα αναφέρει μέσω τηλεφώνου ένα πρόβλημα στον αγροτικό δρόμο. Το bot θα καταγράφει την αναφορά, θα την εντοπίζει στο χάρτη (με χρήση γεωχωρικών δεδομένων) και, μέσω RPA, θα δημιουργεί αυτόματα ένα δελτίο εργασίας, θα το αναθέτει στην αρμόδια ομάδα και θα παρακολουθεί την πορεία της αποκατάστασης, ενημερώνοντας τον κύριο Γιώργο.
Για τους μηχανικούς της Περιφέρειας: Ένα RPA σύστημα θα παρακολουθεί δεδομένα από αισθητήρες σε γέφυρες, υδραγωγεία και δρόμους. Όταν εντοπίζεται μια ανωμαλία, το σύστημα θα ενεργοποιεί ένα Action Bot που θα ειδοποιεί άμεσα τις αρμόδιες ομάδες, θα δημιουργεί σχέδια έκτακτης ανάγκης, θα παραγγέλνει αυτόματα υλικά από προεγκεκριμένους προμηθευτές και θα συντονίζει τα συνεργεία.
Αθωνική Εφαρμογή: Η αειφορία διασφαλίζεται με τη βέλτιστη χρήση των πόρων και την πρόληψη φθορών. Η συλλογικότητα ενισχύεται καθώς οι ομάδες εργάζονται συντονισμένα, με την ΤΝ ως "ορχηστρωτή".
3. Στα Υπουργεία: Νομοθετική Συνεργασία και Στρατηγικός Σχεδιασμός
Στα Υπουργεία, η πολυπλοκότητα των νόμων και ο συντονισμός μεταξύ τους είναι ένα αιώνιο πρόβλημα.
Το Πρόβλημα: Δυσκολία στον συντονισμό μεταξύ Υπουργείων, χρονοβόρες διαδικασίες νομοθέτησης, αδυναμία πρόβλεψης επιπτώσεων νέων πολιτικών.
Action Bot/RPA σε Δράση: Ένα "Κυβερνητικό Συντονιστικό Bot" θα λειτουργεί ως εικονικός βοηθός για τους Υπουργούς και τους Γενικούς Γραμματείς.
Όταν ένα Υπουργείο προτείνει ένα νέο νομοσχέδιο, το Action Bot θα το αναλύει (χρησιμοποιώντας NLP) και θα εντοπίζει άμεσα όλους τους άλλους νόμους και υπουργικές αποφάσεις που επηρεάζονται, αναδεικνύοντας πιθανές ασάφειες ή αντικρουόμενες διατάξεις. Θα προτείνει τροποποιήσεις για την απλούστευση.
Για τον συντονισμό, το Action Bot θα διοργανώνει αυτόματα συσκέψεις μεταξύ των αρμόδιων υπηρεσιών από διαφορετικά Υπουργεία, θα διανέμει τις ημερήσιες διατάξεις, θα καταγράφει τα πρακτικά και, μέσω RPA, θα αναθέτει δράσεις και θα παρακολουθεί την ολοκλήρωσή τους.
Η RPA θα μπορεί να μοντελοποιεί τις πιθανές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις ενός νέου νόμου πριν την εφαρμογή του, παρέχοντας στους ιθύνοντες πλήρη εικόνα για τα οφέλη και τους κινδύνους.
Αθωνική Εφαρμογή: Η ακεραιότητα διασφαλίζει ότι οι προτάσεις της ΤΝ εξετάζονται με γνώμονα αποκλειστικά το δημόσιο συμφέρον. Η πειθαρχία είναι κρίσιμη για την υιοθέτηση αυτών των νέων, αποτελεσματικότερων διαδικασιών. Η μακροπρόθεσμη σκέψη και η σοφία καθοδηγούν την ΤΝ στην ανάπτυξη πολιτικών που θα διασφαλίζουν την ευημερία για τις επόμενες γενιές, αποφεύγοντας βραχυπρόθεσμες, πρόχειρες λύσεις.
Συμπέρασμα: Η Δημόσια Διοίκηση που Μας Αξίζει
Η δημόσια διοίκηση του 2025-2035 δεν είναι πλέον ένα όραμα δυστοπίας όπου οι άνθρωποι αντικαθίστανται από μηχανές. Αντιθέτως, είναι ένα μοντέλο ενδυνάμωσης: η Τεχνητή Νοημοσύνη και η Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διαδικασιών αναλαμβάνουν τις επαναλαμβανόμενες, χρονοβόρες και συχνά απάνθρωπες εργασίες, απελευθερώνοντας τους δημόσιους υπαλλήλους. Απελευθερώνοντάς τους να ασχοληθούν με αυτό που κάνουν καλύτερα: να επικοινωνούν με τους πολίτες, να λύουν σύνθετα, μοναδικά προβλήματα που απαιτούν ανθρώπινη κρίση, ενσυναίσθηση και δημιουργικότητα.
Ο συνδυασμός της τεχνολογικής αιχμής με την ανθρωποκεντρική φιλοσοφία του Αθωνικού Μάνατζμεντ μπορεί να οικοδομήσει μια δημόσια διοίκηση που είναι:
Προσβάσιμη σε όλες τις ηλικίες: Κανένας πολίτης δεν θα αισθάνεται αποκλεισμένος από τις υπηρεσίες λόγω έλλειψης τεχνολογικών δεξιοτήτων.
Αποτελεσματική και γρήγορη: Οι διαδικασίες θα απλουστευθούν δραστικά, μειώνοντας την αναμονή και την ταλαιπωρία.
Διαφανής και δίκαιη: Η αμεροληψία της ΤΝ, ελεγχόμενη από τις αθωνικές αρχές, θα εξαλείψει τη διαφθορά και τις εξυπηρετήσεις.
Ανθρωποκεντρική: Ο πολίτης θα είναι στο επίκεντρο, λαμβάνοντας εξατομικευμένες υπηρεσίες με σεβασμό.
Αυτός ο δρόμος είναι ο δρόμος προς ένα καλύτερο μέλλον για την Ελλάδα. Ένα μέλλον όπου η τεχνολογία υπηρετεί τον άνθρωπο, και οι αξίες καθοδηγούν την πρόοδο. Είναι η στιγμή να μετατρέψουμε αυτό το όραμα σε πράξη. Είμαστε έτοιμοι να φτιάξουμε τη δημόσια διοίκηση που πραγματικά μας αξίζει;
Βασίλειο Μουλακάκη, M.Sc. Πληροφορικής και Διοίκησης