Σήμερα, ο κόσμος αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κρίση πόρων. Λόγω της ταχείας αύξησης του πληθυσμού και του οικονομικού μοντέλου «από πάνω προς τα πάνω», καταναλώνουμε πόρους σχεδόν διπλάσια από την ταχύτητα που μπορεί να αναπληρώσει ο πλανήτης. Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 100 δισεκατομμύρια τόνοι πρώτων υλών εισέρχονται στην παγκόσμια οικονομία.
Δεν είμαστε μόνο υπερβολικοί πόροι. επίσης τα σπαταλάμε. Μακριά από τη βελτίωση, οι σπάταλες διαδικασίες μας φαίνεται να γίνονται χειρότερες. Πριν από δύο χρόνια, το 9,1 τοις εκατό των απορριμμάτων που δημιουργούνται σε όλες τις επιχειρήσεις επαναχρησιμοποιήθηκε. Σήμερα είναι μόλις 8,6 τοις εκατό.
Τα υπόλοιπα απορρίμματα διαρρέουν στο περιβάλλον μας, με 8 εκατομμύρια μετρικούς τόνους να εισέρχονται στους ωκεανούς μας κάθε χρόνο. Στην πραγματικότητα, εκτιμάται ότι το επίπεδο των πλαστικών στον ωκεανό μπορεί να είναι ένα εκατομμύριο φορές υψηλότερο από ό, τι πιστεύαμε.
Αλλά ο COVID-19 μας παρουσιάζει μια μοναδική ευκαιρία να ξεκινήσουμε ξανά. Καθώς ανοικοδομούμε από τη ζημιά της πανδημίας, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα οικονομικό μοντέλο επικεντρωμένο στη βιωσιμότητα και την ισότητα. Πρέπει τώρα να απομακρυνθούμε από τα παραδοσιακά οικονομικά παραδείγματα που βασίζονται στην ατελείωτη, ανοδική ανάπτυξη και σε ένα κυκλικό μοντέλο βασισμένο στη δημιουργία αξίας για όλους στον πλανήτη.
"Ο ορισμός της κυκλικής οικονομίας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ είναι" ένα βιομηχανικό σύστημα που είναι αποκαταστατικό ή αναγεννημένο από πρόθεση και σχεδιασμό ". Σε αντίθεση με το παραδοσιακό γραμμικό μοντέλο που μετατρέπει τις πρώτες ύλες σε προϊόντα που χρησιμοποιούνται μία φορά και απορρίπτονται, το κυκλικό μοντέλο κλείνει τον βρόχο φέρνοντας τα προϊόντα στον κύκλο μετά τη χρήση, έτσι ώστε να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να ανακυκλωθούν ή να επαναχρησιμοποιηθούν ».
Στην παραδποσιακή οικονομία ή την οικονομία της γραμμικής γραμμής, τα υλικά ρέουν σε ευθεία γραμμή από την εξόρυξη πόρων, στην κατασκευή και στη συνέχεια στην υγειονομική ταφή. Η αξία δημιουργείται με την παραγωγή και την πώληση όσο το δυνατόν περισσότερων προϊόντων. Αυτό το μοντέλο χαρακτηρίζεται από σπατάλη πόρων και υπερβολική ρύπανση, προκαλώντας υποβάθμιση του οικοσυστήματος, συγκεντρώσεις πλούτου και κοινωνικές ανισότητες.
Ένα μοντέλο κυκλικής οικονομίας, από την άλλη πλευρά, στοχεύει στον επαναπροσδιορισμό της ανάπτυξης προς όφελος των ανθρώπων και του πλανήτη. Αυτό συνεπάγεται σταδιακή αποσύνδεση της οικονομικής δραστηριότητας από την κατανάλωση πεπερασμένων πόρων και σχεδιασμό αποβλήτων εκτός συστήματος. Υποστηριζόμενη από τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το κυκλικό επιχειρηματικό μοντέλο δημιουργεί οικονομικό, φυσικό και κοινωνικό κεφάλαιο.
Παραδείγματα της κυκλικής οικονομίας
Το 2016, η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να γίνει 100% κυκλική οικονομία έως το 2050. Το πρόγραμμα επικεντρώνεται στον έξυπνο σχεδιασμό για τη μείωση της ανάγκης για πρώτες ύλες, τη συνειδητή χρήση προϊόντων για παράταση του κύκλου ζωής και τη χρήση αποβλήτων ως πρώτη ύλη . Για παράδειγμα, για να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από εισαγόμενες πρώτες ύλες για τη βιομηχανία ηλεκτρονικών ειδών, τα smartphones στο τέλος του κύκλου ζωής τους ανακυκλώνονται, ώστε τα μέταλλα να μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν σε νέα τηλέφωνα. Η χώρα επενδύει σε έργα όπως η δημιουργία καλύτερης υποδομής για τη συλλογή οικιακών απορριμμάτων, η επαναχρησιμοποίηση απορριμμάτων κατεδάφισης από παλιά κτίρια και η ανάπτυξη εναλλακτικών υλικών όπως λιπασματοποιημένο γρασίδι για χρήση σε κτίρια. Ως αποτέλεσμα, ήδη από το 2023, η κυκλική οικονομία στην Ολλανδία θα αντιπροσωπεύει αγοραία αξία 7,3 δισ. Ευρώ και 54.000 θέσεις εργασίας.
Οι συνεργατικές επιχειρήσεις παίζουν βασικό ρόλο σε αυτό το μοντέλο. Η Veolia, ο παγκόσμιος ηγέτης στις λύσεις διαχείρισης νερού, απορριμμάτων και ενέργειας, συνεργάστηκε με τη Philips, την Ολλανδική γίγαντα καταναλωτικών συσκευών και ηλεκτρονικών ειδών, για να αναπτύξει ένα νέο είδος ηλεκτρικής σκούπας από πλαστικά απόβλητα. Η Veolia συμμετέχει στη διαδικασία κατασκευής από το στάδιο του σχεδιασμού. Ο ρόλος της είναι να βοηθήσει τη Philips να ενσωματώσει όσο το δυνατόν περισσότερο ανακυκλωμένο πλαστικό στα νέα μοντέλα ηλεκτρικών σκουπών και μηχανών καφέ και να προμηθεύσει τη Philips με ποιοτικά υλικά. Αυτή η συνεργασία βοηθά τη Philips να επιτύχει τους στόχους της να δημιουργήσει το 25% των πωλήσεων από κυκλικά προϊόντα, υπηρεσίες και λύσεις έως το 2025.
Η τεχνολογία οδηγεί την κυκλική οικονομία
Τα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα επαναχρησιμοποιούν τα πάντα, αλλά βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε αναδυόμενες τεχνολογίες για να επιτρέψουν την πορεία προς τη βιώσιμη κερδοφορία.
Οι εταιρείες που υποβάλλονται σε ψηφιακό μετασχηματισμό πρέπει να επανεξετάσουν κάθε πτυχή της επιχείρησής τους: μελλοντικό όραμα, στρατηγική, αλυσίδα αξίας, λειτουργίες, μοντέλα τιμολόγησης, κανάλια πωλήσεων και εμπλοκή πελατών. Αυτό παρουσιάζει μια μοναδική ευκαιρία για αποτελεσματικότερη χρήση δεδομένων και ψηφιακής τεχνολογίας για κυκλική καινοτομία.
Όπως σημειώνει η Deloitte στην έκθεσή της «Συνταγή για μετασχηματισμό της κυκλικής οικονομίας», τα βασικά στοιχεία για τον κυκλικό μετασχηματισμό περιλαμβάνουν τις πλατφόρμες Internet of Things (IoT), τεχνητή νοημοσύνη (AI), μηχανική μάθηση και προγνωστικά αναλυτικά στοιχεία. Αυτά τα στοιχεία βοηθούν τις εταιρείες να κατανοήσουν καλύτερα τη χρήση πόρων και αποβλήτων, τις ροές υλικών και τους τομείς αναποτελεσματικότητας και τον τρόπο παροχής αξίας στους πελάτες. Αυτές οι τεχνολογίες βοηθούν τις εταιρείες να βρουν κυκλικά πιθανά hotspots και να ευθυγραμμίσουν την επιχειρηματική στρατηγική με μοντέλα κέρδους και στρατηγικές τιμολόγησης.
Το blockchain, η επαυξημένη πραγματικότητα, η βελτιστοποίηση και η έξυπνη κινητικότητα βοηθούν τις εταιρείες να επανεξετάσουν τις λειτουργίες για τη βελτιστοποίηση των πόρων, τη διάσπαση των σιλό και τη σύνδεση δεδομένων, συσκευών και συνεργατών. Τα Big Data, οι εφαρμογές και οι πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου επιτρέπουν την εξατομίκευση και δημιουργούν καλύτερες εμπειρίες πελατών. Και οι υπηρεσίες cloud, οι κοινωνικές πλατφόρμες, η απεικόνιση δεδομένων και η εικονική πραγματικότητα (VR) επιτρέπουν τη συμμετοχή και συνεχείς βρόχους ανατροφοδότησης για καλύτερο σχεδιασμό καθ 'όλη τη διάρκεια του κύκλου.
Πηγαίνοντας στον κύκλο
Για μερικούς, η κυκλική οικονομία μπορεί να ακούγεται σαν μια ουτοπική έννοια ή ένα ανέφικτο εναλλακτικό οικονομικό μοντέλο. Αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ πιο εφικτό από όσο νομίζει κανείς.
Στο παρελθόν, η βάση για μια υγιή οικονομία ήταν η ανάπτυξη και η κερδοφορία. Ωστόσο, αυτό το μοντέλο έχει δημιουργήσει τεράστια ανισότητα σε όλο τον κόσμο. Μια κυκλική οικονομία θα μας βοηθήσει να το αντιμετωπίσουμε. Όταν οι διαδικασίες είναι κυκλικές, όλα έχουν αξία και τίποτα δεν πάει χαμένο. Τα προϊόντα είναι σχεδιασμένα και κατασκευασμένα για να διαρκούν. Οι παραγωγοί προωθούν την επαναχρησιμοποίηση, την επισκευή και την ανακατασκευή - επιτρέποντας στα υλικά να παραμείνουν σε χρήση στην υψηλότερη αξία τους για όσο το δυνατόν περισσότερο.
Αυτό το μοντέλο θα φέρει τεράστια οφέλη. Σύμφωνα με την Accenture, μια κυκλική οικονομία έχει τη δυνατότητα να ξεκλειδώσει την οικονομική ανάπτυξη 4,5 τρις δολαρίων ΗΠΑ. Θα μπορούσε επίσης να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, τη μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουμε σήμερα.
Για να επιτευχθεί αυτός ο τεράστιος μετασχηματισμός, οι επιχειρήσεις πρέπει να ξεκινήσουν μικρές. Η κυκλικότητα πρέπει να ενσωματωθεί σε κάθε μέρος της παραγωγής, από το σχεδιασμό έως την εκτέλεση.
Ο COVID-19 μας παρουσιάζει μια μοναδική ευκαιρία να ξεκινήσουμε ξανά
Οι μόνες επιτυχημένες κυκλικές προσεγγίσεις φαίνεται να βασίζονται σε σαφή ιδιοκτησία πόρων - σε πολλές περιπτώσεις σε μια εταιρεία - σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας. Βασικά, η μετακίνηση των κλασικών γραμμικών αλυσίδων αξίας προς την κυκλικότητα απαιτεί επίσης αξιόπιστη συνεργασία μεταξύ των συμμετεχόντων βιομηχανιών. Η εμπιστοσύνη βασίζεται στη διαφάνεια γύρω από τους πόρους, αλλά και γύρω από τις χρηματοοικονομικές ροές. Αυτό απαιτεί συνεπώς ακριβή δεδομένα που μπορούν να παραδοθούν με καινοτόμες τεχνολογίες όπως το blockchain ή η τεχνητή νοημοσύνη.
Παρ 'όλα αυτά, δύο σημαντικά εμπόδια στέκονται στο δρόμο για την επίτευξη πλήρους κυκλικότητας. Πρώτον, οι επιχειρήσεις πρέπει να κοιτάξουν πέρα από τις ατομικιστικές μετρήσεις της αξίας τους και να εξετάσουν ευρύτερα τον ολιστικό αντίκτυπο ενός πόρου ή προϊόντος σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής. Δεύτερον, πρέπει να ενσωματώσουμε αυτή τη σκέψη γύρω από την ιδιοκτησία πόρων στην εκπαίδευση της επόμενης γενιάς ηγετών επιχειρήσεων. Και οι δύο αυτές αλλαγές απαιτούν μια τεράστια αλλαγή νοοτροπίας σχετικά με το τι σημαίνει δημιουργία αξίας στις επιχειρήσεις.
Δημιουργία κυκλικών επιχειρήσεων
Το SAP επικεντρώνεται σε πέντε βασικούς τομείς που μαζί είναι το κλειδί για τη μετατροπή σε κυκλικές επιχειρήσεις. Αυτά είναι υπεύθυνος σχεδιασμός, υπεύθυνη προμήθεια και αγορά, υπεύθυνη παραγωγή, υπεύθυνη κατανάλωση και, τέλος, ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση πόρων.
Το πρώτο από αυτά - υπεύθυνος σχεδιασμός - επικεντρώνεται στον σχεδιασμό των απορριμμάτων και της ρύπανσης. Μέσω της μηχανικής συστημάτων που βασίζονται σε μοντέλα, οι σχεδιαστές μπορούν να αμφισβητήσουν τα πρότυπα συσκευασίας και χρήσης υλικών, ώστε να ξεκλειδώσουν την αξία των δευτερογενών υλικών και τελικά να μειώσουν τα απόβλητα.
Το δεύτερο - υπεύθυνη προμήθεια και αγορά - έχει να κάνει με τη δημιουργία αξίας γύρω από δευτερεύοντα υλικά. Με βιώσιμες λύσεις προμήθειας, οι παραγωγοί μπορούν να προσδιορίσουν νέες πηγές ανακυκλωμένων υλικών που θα χρησιμοποιηθούν στις διαδικασίες τους. Αυτό θα βοηθήσει στην αύξηση της αξίας των υπολειμμάτων αποβλήτων και θα επιτρέψει την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα των κοινοτήτων συλλογής αποβλήτων.
Όταν οι διαδικασίες είναι κυκλικές, όλα έχουν αξία και τίποτα δεν πάει χαμένο
Ακολουθεί η υπεύθυνη παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να διατηρήσουμε τα προϊόντα και τα υλικά σε χρήση στην υψηλότερη αξία τους, αξιοποιώντας τις τεχνολογίες παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο για να εντοπίσουμε την εξέλιξή τους μέσω της αλυσίδας αξίας.
Εν τω μεταξύ, η υπεύθυνη κατανάλωση απαιτεί μεγαλύτερη διαφάνεια γύρω από τα προϊόντα και τις διαδικασίες. Για να λειτουργήσει η κυκλική οικονομία, τα άτομα πρέπει να λαμβάνουν πιο ενημερωμένες αποφάσεις αγοράς. Αλλά μπορούν να το κάνουν μόνο εάν οι μάρκες εντοπίσουν και μοιραστούν τη γενεαλογία των προϊόντων. Οι εφαρμογές ιχνηλασιμότητας μπορούν να βοηθήσουν τις εταιρείες να το επιτύχουν αυτό. Ταυτόχρονα, οι λύσεις διαχείρισης εμπειρίας μπορούν να παρέχουν στους παραγωγούς βαθιά εικόνα για το καταναλωτικό συναίσθημα γύρω από την αξία της κυκλικότητας.
Τέλος, η ανάκτηση και η επαναχρησιμοποίηση πόρων μας βοηθά να παρακολουθούμε τις ροές απορριμμάτων, την προσφορά και την αποτίμηση. Οι ανακυκλωτές χρειάζονται λεπτομερή, υψηλής ποιότητας δεδομένα για πηγές ανακυκλώσιμων υλικών για να υποστηρίξουν τις επενδυτικές αποφάσεις σχετικά με τη νέα ικανότητα συλλογής και επεξεργασίας.
Κοιτάζοντας αυτούς τους πέντε τομείς, μπορούμε να δούμε πώς η βασική αρχή πίσω από την κυκλική οικονομία - μηδενικά απόβλητα - μπορεί να ελαχιστοποιήσει το κόστος, να αυξήσει την ικανοποίηση των πελατών, να μετριάσει τον κίνδυνο, να αυξήσει τα κέρδη και να επιτρέψει την ανθεκτικότητα. Αυτό το νέο μοντέλο θα βοηθήσει τις εταιρείες να γίνουν πιο έξυπνες και πιο υπεύθυνες, ενώ θα εξισορροπήσει επίσης τους πεπερασμένους πόρους της Γης.
Η δύναμη της συνεργασίας
Η πλήρης μετάβαση σε κυκλικό οικονομικό μοντέλο απαιτεί συμμετοχή από όλους τους τομείς. Το SAP επιτρέπει αυτή τη μετατροπή αξιοποιώντας σχεδόν 50 χρόνια εμπειρίας στην αλυσίδα εφοδιασμού και τη βιομηχανία και συνεργαζόμενος με το παγκόσμιο δίκτυο σκοπού μας, συμπεριλαμβανομένων των νεοσύστατων επιχειρήσεων που εργάζονται σε λύσεις αειφορίας.
